بررسی پتروژنتیکی بازالت های کواترنری منطقه شرق ایران (خراسان)

مناطق مورد مطالعه در نقشه های چهار گوش زمین شناسی فیض آباد با مقیاس 100000:1 و بیرجند با مقیاس 250000:1 قرار دارند. براساس جدیدترین نظریه در مورد مرزبندی زون های ساختاری ایران (نوگل سادات 1989) منطقه بیرجند جزء بلوک لوت - سیستان می باشد و منطقه فیض آباد نیز در پنجرهء فرسایشی زون تکنار قرار دارد. در مطالعات میکروسکوپی سنگهای نئوژن - کواترتر این نواحی از بازالت ، آندزیت و داسیت وعمدتا" از آندزیت و داسیت تشکیل شده اند.در بررسی و مطالعات ژئو شیمیائی بر اساس دیاگرام های مختلف از قبیل دیاگرامهای اکسیدهای اصلی در مقابل سیلیس ، اکسیدهای اصلی وو عناصر کمیاب در مقابل ضریب تفریق و عناصر اصلی و کمیاب در مقابل عناصر کمیاب ، مشخص میشود که این سنگها از نظر ژنتیکی بهم مربوط بوده و سنگهای اسیدی در اثر تبلور تفریقی سنگهای حد واسط بوجود آمده اند، همچنین جهت بررسی ارتباط بین این سنگها و سنگهای اولیوین بازالت منطقه مود باسن اولیگوسن که از نظر چینه شناسی در زیر سنگهای مزبور (منطقه بیرجند) قرار دارند را در دیاگرام های تفریق مد نظر قرار داده ایم و مشخص میشود که سنگهای آندزیتی و داسیتی حاصل تفریق ماگماهای سنگهای بازالتی مود نیستند. برای تعیین سری ماگمایی از دیاگرام های مختلفی استفاده شده است در همهء این دیاگرام ها سنگهای مورد مطالعه در محدودهء کالک آلکالن قرار می گیرند. از آنجائیکه در حال حاضر سنگهای کالک آلکالن محدود به مناطق فرورانش می باشد، لذا سنگهای مورد مطالعه را با سنگهای این مناطق مقایسه کرده ایم در مقایسه عناصر اصلی و کمیاب مناطق مورد مطالعه بازونهای فرورانش مشخص می شود که آنها مشابهت بشتری بازونهای حاشیه قاره ای فعال دارند همچنین موقعیت تکتونوماگمایی این واحدها در دیاگرام های مختلف براساس عناصر اصلی و کمیاب در زونهای فرورانش قرار می گیرند. با توجه به پیچیدگی زمین شناسی شزق ایران و گزارش ماگماهای کالک آلکالن در گسل های راستالغز و زون های فشارشی لغزشی و عدم توانایی مدل های ارائه شده در پاسخگوئی به تمام ولکانیسم و پلوتونیسم این ناحیه از ایران زمین، لذا به قطعیت نمی توان مدلی را تائید یا رد کرد و هنوز احتیاج به بررسی های دقیق تکتونیکی و پترولوژی دارد